Tổng thống Donald Trump cho biết vào Chủ nhật rằng ông sẽ không lùi bước trước các mức thuế quan đối ứng cao của mình đối với hàng nhập khẩu từ hầu hết các nước trên thế giới trừ khi các quốc gia hành động thực hiện việc cân bằng lại thương mại với Hoa Kỳ, khẳng định kế hoạch thực hiện các loại thuế quan đã khiến các thị trường tài chính dao động, nâng cao nỗi lo về một cuộc suy thoái và làm biến chuyển hệ thống thương mại toàn cầu.

 

Nói với các phóng viên trên Air Force One, tổng thống Trump cho biết ông không muốn các thị trường toàn cầu sụt giảm, nhưng cũng không lo ngại về việc bán tháo lớn này, thêm vào đó, “đôi khi bạn cần phải uống thuốc để khắc phục điều gì đó.”

 

Những nhận định của ông đưa ra khi các thị trường tài chính toàn cầu có vẻ như sẽ tiếp tục sụt giảm nghiêm trọng một khi giao dịch được khôi phục vào thứ Hai, và sau khi các trợ lý của ông Trump tìm cách xoa dịu những lo ngại của thị trường bằng cách cho biết hơn 50 quốc gia đã liên hệ về việc bắt đầu đàm phán để gỡ bỏ các mức thuế quan đối ứng.

 

“Tôi đã nói chuyện với rất nhiều lãnh đạo, châu Âu, châu Á, từ khắp nơi trên thế giới,” ông Trump nói. “Họ đang rất muốn đạt được thỏa thuận. Và tôi đã nói, chúng tôi sẽ không có thâm hụt với đất nước của bạn. Chúng tôi sẽ không làm điều đó, vì đối với tôi, thâm hụt là một thua lỗ. Chúng tôi sẽ có thặng dư hoặc tệ nhất là sẽ hòa vốn.”

 

Mức thuế quan cao hơn sẽ bắt đầu được thu từ thứ Tư 9/4/2025, mở ra một kỷ nguyên mới của sự bất ổn kinh tế mà không có điểm kết rõ ràng. Bộ trưởng Ngân khố Scott Bessent cho biết các thực tiễn thương mại không công bằng không phải là “những thứ bạn có thể thương lượng trong vài ngày hoặc vài tuần.” Hoa Kỳ, ông nói, phải xem “những đề nghị gì mà các quốc gia đưa ra và liệu có thể tin được hay không.”

 

Tổng thống Trump, người đã dành cuối tuần ở Florida để chơi golf, đã đăng trực tuyến rằng “CHÚNG TA SẼ THẮNG. HÃY KIÊN ĐỊNH, điều đó sẽ không dễ dàng.” Các thành viên nội các và các cố vấn kinh tế của ông đã ra mặt vào Chủ nhật để bảo vệ các mức thuế quan và giảm nhẹ những hậu quả đối với nền kinh tế toàn cầu.

 

“Không nhất thiết phải có một cuộc suy thoái. Ai biết thị trường sẽ phản ứng như thế nào trong một ngày, trong một tuần nữa?” Bessent nói. “Những gì chúng tôi đang nhìn vào là xây dựng các nền tảng kinh tế lâu dài cho sự thịnh vượng.”

 

Các hợp đồng chứng khoán tương lai của Hoa Kỳ đã giảm vào tối Chủ nhật khi các mức thuế quan đối ứng tiếp tục làm rối loạn thị trường. Các hợp đồng tương lai S&P 500 giảm 2.5% trong khi chỉ số Dow Jones Industrial Average mất 2.1%. Các hợp đồng tương lai Nasdaq giảm 3.1%. Ngay cả giá bitcoin, trước đó giữ ổn định trong tuần trước, cũng giảm gần 6% vào Chủ nhật.

 

Cổ phiếu châu Á, trong khi đó, đã lao dốc. Chỉ số Nikkei 225 của Tokyo đã mất gần 8% ngay sau khi thị trường mở cửa. Đến giữa trưa, nó đã giảm 6%. Một công tắc ngắt mạch đã tạm ngừng giao dịch các hợp đồng tương lai Topix sau một đợt giảm mạnh trước đó của các hợp đồng tương lai Hoa Kỳ. Thị trường Trung Quốc cũng sụt giảm, với chỉ số Hang Seng của Hồng Kông giảm 9.4%, trong khi chỉ số Shanghai Composite mất 6.2%.

 

Cuộc tấn công thuế đối ứng của tổng thống Trump, được công bố vào ngày 2 tháng 4/2025, đã thực hiện một lời hứa quan trọng trong chiến dịch tranh cử tổng thống đó là khi ông hành động mà không có sự cho phép của Quốc hội (Hạ viện) để vẽ lại các quy tắc thương mại toàn cầu. Đây là một hành động đã được thực hiện trong nhiều thập kỷ đối với ông Trump, người đã lâu nay lên án các thỏa thuận thương mại nước ngoài là không công bằng với Hoa Kỳ. Ông đang đánh cược rằng cử tri sẽ sẵn sàng chịu đựng giá cao hơn trong một thời gian ngắn cho các mặt hàng hàng ngày để thực hiện tầm nhìn kinh tế của mình.

 

Cố vấn kinh tế hàng đầu của Tòa Bạch Ốc, Kevin Hassett, thừa nhận rằng các quốc gia khác đang “tức giận và trả đũa”, và, theo ông, “bằng cách nào đó, đã đang sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán.” Ông đã trích dẫn Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ báo cáo rằng hơn 50 quốc gia đã liên hệ với Tòa Bạch Ốc để bắt đầu các cuộc đàm phán.

 

Thêm vào sự hỗn loạn, các mức thuế quan mới đang ảnh hưởng đến cả đồng minh, đối tác và đối thủ của Mỹ, bao gồm cả Israel, quốc gia đang phải đối mặt với mức thuế 17%. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sẽ đến thăm Tòa Bạch Ốc và phát biểu tại một buổi họp báo với tổng thống Trump vào thứ Hai, tại văn phòng của ông và cho biết các mức thuế sẽ là một điểm thảo luận với tổng thống Trump cùng với cuộc chiến ở Gaza và các vấn đề khác.

 

Một đối tác thương mại khác của Mỹ, Việt Nam, một trung tâm sản xuất lớn về quần áo, cũng đã liên lạc với chánh quyền về các mức thuế quan. Tổng thống Trump cho biết nhà lãnh đạo Việt Nam đã nói trong một cuộc gọi điện thoại rằng quốc gia của họ “muốn cắt giảm mức thuế quan xuống bằng 0 nếu họ có thể đạt được thỏa thuận với Mỹ.” Và một đối tác châu Âu quan trọng khác, Thủ tướng Italy – Giorgia Meloni, cho biết bà không đồng ý với động thái của ông Trump nhưng sẵn sàng “triển khai tất cả các công cụ – đàm phán và kinh tế – cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp và các lĩnh vực có thể bị phạt.”

 

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã làm rõ rằng không có việc hoãn lại các mức thuế quan chỉ còn vài ngày nữa.

 

“Các loại thuế quan đang đến. Dĩ nhiên là vậy,” ông nói và thêm rằng ông Trump cần phải thiết lập lại thương mại toàn cầu. Nhưng ông chỉ cam kết là sẽ giữ chúng “chắc chắn” trong “các ngày và tuần.”

 

Trong Quốc Hội, nơi Đảng Cộng hòa của Trump từ lâu đã ủng hộ tự do thương mại, chế độ thuế quan đã nhận được sự tán thưởng nhưng cũng gây ra lo lắng đáng kể.

 

Một số thượng nghị sĩ Cộng hòa đã ký vào một dự luật lưỡng đảng mới yêu cầu tổng thống phải biện minh cho các loại thuế quan mới trước Quốc Hội. Các nhà lập pháp sau đó sẽ phải phê duyệt các loại thuế quan trong vòng 60 ngày, nếu không chúng sẽ hết hiệu lực. Đại diện đảng Cộng hòa của tiểu bang Nebraska, Don Bacon, đã nói vào Chủ nhật rằng ông sẽ giới thiệu một phiên bản dự luật ở Hạ viện, nói rằng Quốc Hội cần phục hồi quyền lực của mình đối với các loại thuế quan.

 

“Chúng tôi đã giao một phần quyền lực đó cho nhánh hành pháp. Tôi nghĩ, nhìn lại thì đó là một sai lầm,” Bacon nói, đồng thời cho biết việc thông qua một biện pháp sẽ là thách thức trừ khi các thị trường tài chính tiếp tục phản ứng tiêu cực và các chỉ số khác như lạm phát và thất nghiệp thay đổi.

 

John Barrasso, thành viên số 2 của lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện bang Wyoming, cho biết tổng thống Trump đang “làm những gì ông ấy có quyền làm.” Nhưng, ông thừa nhận, “có sự lo ngại, và có sự lo ngại trên toàn quốc. Mọi người đang theo dõi thị trường.” “Sẽ có một cuộc thảo luận tại Thượng viện,” Barrasso nói về các mức thuế quan. “Chúng ta sẽ xem thảo luận đi theo hướng nào.”

 

Người sáng lập Tesla, tỷ phú Elon Musk, người đảm nhiệm chuyên gia cắt giảm chi phí chánh phủ của Trump, đã tương đối im lặng về các mức thuế quan của ông Trump, nhưng vào cuối tuần trước ở Italy, ông cho biết ông muốn thấy Mỹ và Châu Âu tiến tới “một tình huống thuế suất bằng không.” Lời bình luận từ người chủ Tesla, người dẫn đầu Bộ Chính phủ Hiệu quả chánh phủ D.O.G.E của Trump, đã nhận được phản ứng từ cố vấn thương mại Tòa Bạch Ốc – Peter Navarro.

 

“Elon, khi anh ấy ở trên làn đường D.O.G.E của mình, là tuyệt vời. Nhưng chúng tôi hiểu điều gì đang diễn ra ở đây. Chúng tôi chỉ cần phải hiểu. Elon bán xe,” Navarro nói. Ông cho biết thêm: “Ông ấy đơn giản chỉ đang bảo vệ quyền lợi của chính mình như bất kỳ doanh nhân nào.”

 

Tổng thống Trump chỉ ra rằng ông không đồng ý với Musk, nói vào Chủ nhật về Liên minh Châu Âu – EU, “Họ muốn nói chuyện, nhưng không có cuộc nói chuyện nào trừ khi họ trả cho chúng tôi rất nhiều tiền hàng năm.”

 

Lawrence Summers, một nhà kinh tế từng là bộ trưởng tài chính dưới thời Tổng thống đảng Dân chủ Bill Clinton, cho biết Trump và đội ngũ kinh tế của ông đang gửi đi những thông điệp mâu thuẫn nếu họ nói rằng họ quan tâm đến việc phục hồi sản xuất trong khi vẫn mở cửa cho việc đàm phán với các đối tác thương mại.

 

Nếu các quốc gia khác loại bỏ thuế quan của họ, và Hoa Kỳ cũng làm như vậy, ông nói, “đó chỉ là một thỏa thuận, thì chúng tôi không thu được bất kỳ nguồn thu nào cũng như không có doanh nghiệp nào chuyển về/đến Hoa Kỳ. Nếu đây là một nguồn thu cố định và đang cố gắng đưa doanh nghiệp đến Hoa Kỳ, thì chúng ta sẽ có những thuế quan này vĩnh viễn. Vì vậy, tổng thống không thể có cả hai cách.”

 

Bessent đã xuất hiện trên chương trình “Meet the Press” của NBC, Hassett và Summers đã xuất hiện trên “This Week” của ABC, Lutnick và Barrasso đã xuất hiện trên “Face the Nation” của CBS và Navarro đã được phỏng vấn trên “Sunday Morning Futures” của Fox News Channel.

 

Nguồn AP