Mỏ tinh khoáng duy nhất của Mỹ đã nhận được phản hồi từ những công ty lo lắng ngay sau khi Trung Quốc phản ứng với các biện pháp thuế mậu dịch của Tổng thống Donald Trump trong tháng này bằng cách hạn chế xuất cảng những khoáng sản này được sử dụng cho các ứng dụng quân sự và trong nhiều thiết bị kỹ nghệ cao.

 

“Dựa trên số lượng cuộc gọi mà chúng tôi nhận được, tác động đã ngay lập tức,” Matt Sloustcher, một phát ngôn viên của MP Materials, công ty điều hành mỏ Mountain Pass ở sa mạc Mojave của California cho biết.

 

Cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các nguyên tố tinh khoáng nếu Trung Quốc duy trì kiểm soát xuất cảng lâu dài hoặc mở rộng chúng để tìm kiếm lợi thế trong bất kỳ cuộc đàm phán thương mại nào. Mỏ ở California không thể đáp ứng toàn bộ nhu cầu của Mỹ về tinh khoáng, đó là lý do tại sao tổng thống Trump đang cố gắng dọn đường cho các mỏ mới.

 

Các nguyên tố tinh khoáng là các thành phần quan trọng trong ngành xe điện, nam châm mạnh, chiến đấu cơ tiên tiến, tiềm thủy đỉnh, smartphone, màn hình tivi và nhiều sản phẩm khác. Khác với tên gọi của chúng, 17 nguyên tố trong tinh khoáng này thực tế không hiếm, nhưng rất khó để tìm thấy chúng với nồng độ đủ cao để biến một mỏ khai thác thành một khoản đầu tư có giá trị.

 

Thuế mậu dịch sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung và chi phí quặng.

 

MP Materials, công ty đã mua lại địa điểm Mountain Pass không hoạt động vào năm 2017, cho biết hôm thứ Năm rằng họ sẽ ngừng gửi quặng của mình sang Trung Quốc để chế biến do các hạn chế xuất cảng và thuế mậu dịch tại thời điểm lúc bấy giờ đã lên 125% đối với hàng nhập cảng của Mỹ mà Trung Quốc áp đặt. Công ty cho biết họ sẽ tiếp tục chế biến gần một nửa những gì họ khai thác tại chỗ và lưu trữ phần còn lại trong khi làm việc để mở rộng khả năng tinh chế của mình.

 

“Việc bán các tinh khoáng sản quý giá quan trọng của chúng tôi dưới mức thuế mậu dịch 125% là không hợp lý về mặt thương mại và không phù hợp với lợi ích quốc gia của Mỹ,” MP Materials cho biết trong một tuyên bố.

 

Các chuyên gia cho biết các nhà sản xuất phụ thuộc vào các nguyên tố tinh khoáng và các khoáng sản quan trọng khác sẽ thấy giá tăng, nhưng có khả năng có đủ nguồn cung toàn cầu để giữ cho các nhà máy hoạt động trong thời gian này.

 

Mỏ California sản xuất neodymium và praseodymium, những nguyên tố tinh khoáng nhẹ được sử dụng làm thành phần chính trong nam châm tinh khoáng vĩnh cửu ở trong xe điện và tuabin gió. Nhưng một lượng nhỏ một số nguyên tố tinh khoáng nặng mà Trung Quốc đã hạn chế, chẳng hạn như terbium và dysprosium, rất quan trọng để giúp các nam châm chịu đựng nhiệt độ cao. Giá terbium đã tăng 24% kể từ cuối tháng Ba, đạt 933 dollar mỗi kilogram.

 

“Dự đoán của chúng tôi cho thấy có đủ hàng tồn kho trên thị trường để duy trì nhu cầu trong thời gian này,” nhà phân tích nguyên tố tinh khoáng Neha Mukherjee của Benchmark Mineral Intelligence cho biết, đồng thời cho rằng tình trạng thiếu hụt có thể xuất hiện vào cuối năm nay.

 

Trung Quốc nắm giữ quyền lực trên thị trường

 

Trung Quốc có sức mạnh to lớn đối với thị trường tinh khoáng. Quốc gia này có các mỏ lớn nhất, sản xuất 270.000 tấn (297.624 tấn) khoáng sản vào năm ngoái so với 45.000 tấn (40.823 tấn) được khai thác tại Hoa Kỳ. Trung Quốc cung cấp gần 90% nguyên tố tinh khoáng của thế giới vì nó cũng là nơi có hầu hết công suất tinh chế.

 

Các hạn chế mà Bắc Kinh đưa ra vào ngày 4 tháng 4 yêu cầu các nhà xuất cảng Trung Quốc của bảy nguyên tố tinh khoáng nặng và một số nam châm phải có giấy phép đặc biệt. Các biện pháp kiểm soát trả đũa củng cố điều mà chánh quyền tổng thống Trump và các nhà sản xuất cho là nhu cầu cấp thiết phải xây dựng thêm các mỏ của Mỹ và giảm sự phụ thuộc của quốc gia vào Trung Quốc.

 

Tổng thống Trump đã cố gắng, cho đến nay tuy chưa thành công, để ép Greenland và Ukraine cung cấp nhiều hơn các nguyên tố tinh khoáng và các vật liệu quan trọng khác cho Hoa Kỳ. Tháng trước, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp kêu gọi chánh phủ liên bang hợp lý hóa việc phê duyệt giấy phép cho các mỏ mới và khuyến khích đầu tư vào các dự án.

 

Hai công ty đang cố gắng phát triển các mỏ ở Nebraska và Montana. Các quan chức tại NioCorp và U.S. Critical Materials cho biết họ hy vọng sự thúc đẩy từ Tòa Bạch Ốc sẽ giúp họ huy động vốn và có được các phê duyệt cần thiết để bắt đầu khai thác. NioCorp đã làm việc trong nhiều năm để huy động 1,1 tỷ USD để xây dựng một mỏ ở đông nam Nebraska.

 

“Khi tôi ngồi và nghĩ về cách chúng ta có thể đối phó với sự chi phối khổng lồ mà Trung Quốc có đối với những tinh khoáng sản mà phần lớn mọi người ngay cả không biết cách phát âm, chúng ta phải giải quyết tình huống này,” CEO NioCorp, Mark Smith nói. “Và cách tốt nhất, theo tôi, là chúng ta cần sản xuất nguyên tố tinh khoáng nặng của riêng mình ngay tại Hoa Kỳ. Và chúng ta có thể làm điều đó.”

 

MP Materials đang nỗ lực nhanh chóng mở rộng khả năng tinh chế của mình, một phần nhờ vào khoảng 45 triệu USD mà công ty nhận được sau khi tổng thống Trump lần đầu tiên nắm quyền. Nhưng sau khi đầu tư gần 1 tỷ USD kể từ năm 2020, công ty hiện không có khả năng tinh chế các nguyên tố tinh khoáng nặng mà Trung Quốc đang hạn chế. MP Materials cho biết họ đang làm việc khẩn trương để thay đổi điều đó, và họ đang xây dựng một nhà máy ở Texas để sản xuất nam châm tinh khoáng cho các phương tiện điện và các sản phẩm khác trong nước, đồng thời từng bước giảm bớt sự thống trị của Trung Quốc trong thị trường này.

 

Các nhà sản xuất xe hơi lớn của Mỹ đã từ chối bình luận về mức độ phụ thuộc của họ vào các nguyên tố tinh khoáng và tác động của các hạn chế xuất cảng của Trung Quốc. Các nhà thầu quốc phòng lớn như Boeing và Lockheed Martin, những công ty cụ thể đã bị nhắm đến trong các hạn chế của Trung Quốc cùng với hơn một chục công ty quốc phòng và hàng không khác, cũng giữ thái độ thận trọng.

 

Kỹ nghệ quân sự là một bên sử dụng tinh khoáng nhỏ hơn nhưng quan trọng. Tổng thống Trump đã ban hành một sắc lệnh vào thứ Ba yêu cầu điều tra về các tác động đến an ninh quốc gia khi dựa dẫm quá nhiều vào Trung Quốc để có được các nguyên tố tinh khoáng này.

 

Một người phát ngôn của Lockheed, công ty sản xuất chiến đấu cơ F-22, cho biết công ty liên tục đánh giá “chuỗi cung ứng tinh khoáng toàn cầu để đảm bảo quyền tiếp cập vào các vật liệu quan trọng hỗ trợ cho các nhiệm vụ của khách hàng chúng tôi.”

 

Các nhà sản xuất chuẩn bị cho việc tăng giá

 

Một số nhà sản xuất pin có thể bắt đầu thiếu các yếu tố chính trong vòng vài tuần tới, theo Steve Christensen, giám đốc điều hành của Liên minh Pin Có Trách Nhiệm – the Responsible Battery Coalition, một hiệp hội đại diện cho các nhà sản xuất và bán lẻ pin và xe hơi.

 

Hiện tại, các nhà sản xuất đã thấy giá của antimon, một nguyên tố được sử dụng để kéo dài tuổi thọ của pin chì-axit truyền thống, đã tăng gấp đôi kể từ khi Trung Quốc hạn chế xuất khcảng nó vào năm ngoái. Nguyên tố này không nằm trong số 17 nguyên tố tinh khoáng nhưng là một trong những khoáng sản quan trọng mà torng thống Trump muốn thấy được sản xuất trong nước.

 

Ban đầu, các nhà sản xuất xe hơi có khả năng sẽ cố gắng hấp thụ bất kỳ sự tăng giá nào của pin mà không tăng giá xe, nhưng điều đó có thể không bền vững nếu các hạn chế của Trung Quốc vẫn được giữ nguyên, Christensen cho biết. Một mức thuế 25% mà tổng thống Trump áp dụng cho tất cả xe hơi và phụ tùng xe hơi nhập cảng đã được mong đợi sẽ làm tăng chi phí, mặc dù tổng thống đã gợi ý trong tuần này rằng ông có thể cho ngành công nghiệp một kỳ nghỉ tạm thời.

 

Hoa Kỳ đã đáp ứng nhu cầu về các nguyên tố tinh khoáng của mình bằng các nguồn trong nước cho đến cuối những năm 1990. Sản xuất chủ yếu kết thúc sau khi quặng Trung Quốc giá rẻ tràn ngập thị trường toàn cầu. Robots, máy bay không người lái (Drones, UAV) và các kỹ nghệ mới khác đã nhanh chóng làm tăng nhu cầu về nguyên liệu thô.

 

NioCorp gần đây đã ký hợp đồng để thực hiện thêm các cuộc khoan thăm dò tại khu vực của mình vào mùa hè này để giúp chứng minh với Ngân hàng Xuất nhập khẩu rằng đủ tinh khoáng sản nằm dưới lòng đất gần Elk Creek, Nebraska, để chứng minh cho một khoản vay 800 triệu USD nhằm giúp tài trợ cho dự án.

 

Nhưng một mỏ tinh khoáng mới sẽ còn nhiều năm nữa mới hoạt động ở Mỹ. NioCorp ước tính nếu mọi việc suôn sẻ với việc gây quỹ, địa điểm mà họ hy vọng khai thác và chế biến niobium, scandium, titanium và một loạt các chất tinh khoáng có thể sẽ đi vào hoạt động vào cuối nhiệm kỳ tổng thống của Trump.

 

U.S. Critical Materials dự định đào vài tấn quặng ở Montana vào mùa hè này để thử nghiệm các phương pháp tinh chế mà họ đang phát triển. Dự án Sheep Creek không tiến triển nhanh như dự án Nebraska, nhưng Giám đốc U.S. Critical Materials, Harvey Kaye cho biết địa điểm này có các mỏ quặng đầy hứa hẹn với nồng độ tinh khoáng cao.

 

Nguồn AP