Từ SURABAYA, tình cảnh ảm đạm khi bà nội trợ người Indonesia Sutinah đến đồn cảnh sát địa phương vào một buổi sáng sớm vào tháng trước với hy vọng tránh phải xếp hàng và tận dụng chương trình cung cấp gạo giá cả phải chăng của chính phủ.

Mặc dù thời tiết khô hạn do El Nino gây ra đã dẫn đến tình trạng thiếu gạo và đẩy giá lên mức cao kỷ lục, người đàn ông 52 tuổi đến từ thị trấn Pasuruan, Đông Java vẫn bị sốc khi thấy hàng trăm cư dân cùng hoàn cảnh đang kiên nhẫn xếp hàng chờ đợi. .

Sutinah, người cũng như nhiều người Indonesia chỉ có một cái tên, cho biết: “Khi chúng tôi đến đây thì đã đông người, chúng tôi vẫn phải xếp hàng. Chúng tôi không còn lựa chọn nào khác vì giá gạo ở chợ rất đắt”.

Bà mẹ hai con xếp hàng suốt hai tiếng đồng hồ để mua hai bao gạo 5kg với giá 102.000 rupiah Indonesia (khoảng 6,51 USD) – tiết kiệm hơn khoảng 50.000 rupiah so với giá mua ở siêu thị và giá chợ.

Indonesia đã tự cung cấp đủ gạo vào những năm 1980 trước khi đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng nhà ở cho dân số đang bùng nổ, hiện lên tới hơn 270 triệu người. Mặc dù vậy, hơn 90% gia đình Indonesia vẫn tiêu thụ gạo hàng ngày, cung cấp hơn một nửa lượng calo hàng ngày cho họ.

Rajendra Aryal, đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp tại Indonesia và Timor-Leste, cho biết mức tiêu thụ gạo bình quân đầu người hàng năm của quốc gia Đông Nam Á này vào khoảng 95kg – cao hơn nhiều so với mức tiêu thụ trung bình hàng năm của các loại carbohydrate khác như bắp, khoai lang, khoai tây và khoai mì v.v…

Tầm quan trọng của mặt hàng chủ lực đối với nền kinh tế, văn hóa và xã hội Indonesia đến mức lạm phát lương thực cao đã góp phần vào sự sụp đổ của Tổng thống độc tài Suharto vào năm 1998.

Aryal cho biết, năm ngoái thời tiết tương đối nóng do hiện tượng thời tiết El Nino và mùa khô kéo dài ở nhiều vùng của Indonesia đã khiến sản lượng lúa gạo giảm khoảng 18%. Quần đảo rộng lớn này sẽ lại bước vào mùa khô vào tháng tới (04/2024).

Aryal cho biết: “Những điều kiện này có thể khiến giá gạo tăng và làm suy yếu khả năng mua của người dân, đặc biệt ảnh hưởng đến tầng lớp nghèo hơn trong xã hội, bao gồm cả các cơ sở sản xuất nhỏ”.

KHÔNG CÓ GẠO? KHÔNG CÓ ĂN

Người Indonesia thường nói nếu chưa ăn cơm nghĩa là chưa ăn, và ngũ cốc thiết yếu không chỉ là nguồn thực phẩm có chi phí tương đối thấp cho hầu hết các hộ gia đình mà còn là một phần bản sắc văn hóa của đất nước.

Ika Krishnayanti, nhân viên quan hệ quốc tế của nhóm nông dân Liên minh Nông dân Indonesia, cho biết lúa gạo là một phần không thể thiếu trong lịch sử và văn hóa Indonesia từ thời xa xưa. “Gạo là một trong những mặt hàng nông sản quan trọng nhất ở Indonesia… là biểu tượng của văn hóa và truyền thống”, Krishnayanti nói với Thomson Reuters Foundation.

Jongsoo Shin, Giám đốc châu Á tại Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI), cho biết các cánh đồng lúa cũng là một phần đặc biệt của cảnh quan Indonesia, đặc biệt là ở các khu vực thu hút khách du lịch như Bali và Trung Java. Ông nói: “Giá gạo tăng và nguồn cung giảm có thể dẫn đến mất an ninh lương thực, đặc biệt đối với các gia đình có thu nhập thấp. Điều này có thể tạo ra cảm giác đói kém, lo lắng và thất vọng, có thể làm tăng nguy cơ bất ổn xã hội và biểu tình”.

Shin cho biết: “Nông dân bị mất mùa mất thu nhập và có thể phải đối mặt với nợ nần, góp phần gây ra khó khăn kinh tế và bất ổn xã hội”. Ông cũng cho biết thêm rằng Indonesia dự kiến ​​sẽ nhập khẩu tới 5 triệu tấn gạo vào năm 2024. Tuy nhiên, ông cho biết, sự phụ thuộc ngày càng tăng vào nhập khẩu gạo có thể khiến Indonesia dễ bị tổn thương hơn trước những biến động giá cả và gián đoạn chuỗi cung ứng ở các nước xuất khẩu.

Shin nói thêm: “Nhập khẩu số lượng lớn gạo có thể gây căng thẳng cho ngân sách chính phủ và làm suy yếu ngành nông nghiệp, vốn rất quan trọng đối với việc làm ở nông thôn và an ninh lương thực”.

Nguồn thejakartapost